Św. Andrzej Bobola

1591 - 1657


Ród Bobolów należał do najstarszych w Polsce. Już w wieku XIII spotykamy Bobolów na Śląsku a od wieku XIV również w Małopolsce, przeczętujących się herbem Leliwa. W wieku XVI należeli Bobolowie do szlachty średnio zamożnej. Wyróżniali się zawsze przywiązaniem do religii katolickiej.

Święty urodził się prawdopodobnie 30 listopada 1591 roku w Strachocinie k. Sanoka. Do Towarzystwa Jezusowego wstąpił w 1611 roku w Wilnie, gdzie studiował filozofię, a następnie teologię. Na kapłana został wyświęcony w 1622 roku, a profesję zakonną złożył dopiero po ośmiu latach.

W Nieświeżu był rektorem kościoła; pracował jako spowiednik, kaznodzieja, misjonarz ludowy i prefekt młodzieży. W Wilnie kierował sodalicją mariańską i prowadził konferencje, wreszcie został rektorem kościoła Św. Kazimierza. W latach 1930-1933 został przełożonym nowozałożonego klasztoru w Bobrujsku na Białorusi. Potem pracował jeszcze w Połocku, Warszawie, Łomży, Wilnie.

W 1652 roku wyjechał do Pińska, gdzie gorliwie pracował nad pojednaniem prawosławnych z kościołem rzymsko-katolickim, przez co nazywano go "duszochwatem". Jego działalność wzbudziła wielki sprzeciw zarówno wśród prawosławnych, jak i wśród kozaków wrogo nastawionych do jezuitów, a w szczególności do Polaków. W maju 1657 roku grupa kozaków napadła na Janów Poleski i dokonała rzezi katolików i żydów. Odszukali oni także o. Andrzeja i w okrutny sposób zamordowali.

Znaleźli go w okolicy Mogilna. Kozacy zdarli najpierw ze Świętego suknię kapłańską i na pół obnażonego, przywiązanego do słupa, zaczęli bić nachajami. Była wiosna. Wieśniacy pracowali w polu. Byli więc tego świadkami. Namowami i groźbami Kozacy starali się zmusić o. Andrzeja, by się wyparł wiary katolickiej. Kiedy ten stanowczo odmówił, oprawcy ucięli gałęzie wierzbowe, upletli z nich koronę na wzór Chrystusowej i włożyli ją na głowę kapłana, ściskając ją coraz mocniej, tak jednak, by nie pękła czaszka. Potem zaczęto Świętego policzkować, aż wybito mu zęby. Wyrywano mu paznokcie i zdarto skóre z górnej części jego ręki. Potem przywiązali kapłana do koni i powlekli po drodze popędzając zwierzęta i kłując go lancami. Dokończyli dzieła w Janowie. Był właśnie targ. Zaczął gromadzić się tłum. O. Andrzeja zawleczono do pobliskiej rzeźni i rozłożono na stole. Zaczęto przypalać go żywym ogniem. Potem wycięto kapłanowi tonsurę na głowie do kości, a na plecach wycięto mu skórę w formie ornatu. Rany oprawcy posypywali sieczką. Odcięto mu nos i wargi, wykłuto oko. Święty wzywał imienia Jezusa, wycięto mu zatem język. Wreszcie powieszono Męczennika nogami do góry i uderzeniem szabli zakończono jego katusze. Działo się to 16 maja 1657 roku.

Kult męczennika zaczął się szybko szerzyć. Za przyczyną o. Andrzeja działy się liczne cuda.

Niezwykła jest historia relikwii męczennika. Andrzej Bobola został wraz 48 zamordowanymi zakonnikami pochowany w krypcie kościoła jezuickiego w Pińsku. Dopiero w 1702 roku, po ukazaniu się o. Andrzeja rektorowi kolegium jezuickiego Cyprianowi Godebskiemu, jego ciało zostało odnalezione - nietknięte rozkładem i ze wszystkimi oznakami tortur. W 1808 roku relikwie męczennika przewieziono do Połocka, gdzie pozostały do 1922 roku. Rozbiory Polski i kasata zakonu (1773) opóźniły proces beatyfikacji, dokonał jej dopiero w 1853 roku papież Puis IX. Relikwie bł. Andrzeja stały się celem ataków władzy radzieckiej, bolszewicy postanowili bowiem pokazać wiernym, że są oszukiwani w kościele. Zwłoki rozebrano z szat i wystawiono na widok publiczny, a następnie przewieziono do Moskwy, do muzeum higieny. Relikwie zwrócone zostały dopiero w 1924 roku w zamian za zboże przekazane z Rzymu dla umęczonych głodem Rosjan. Ciało Andrzeja Boboli spoczęło w rzymskim kościele jezuickim Il Gesu. Kanonizacja odbyła się w Rzymie 17 kwietnia 1938 roku za pontyfikatu Piusa XI. Po kanonizacji relikwie świętego sprowadzono do Polski w triumfalnym pochodzie i złożono w Warszawie w kościele oo. Jezuitów przy ul. Rakowieckiej. 16 maja 2002 r. św. Andrzej Bobola ogłoszony został czwartym patronem Polski. Święto patronalne przypada 16 maja.

  1. Bibliografia:
    • ks. Wincenty Zaleski SDB "Święci na każdy dzień"
    • Litania Narodu Polskiego - Ilustrowany leksykon polskich świętych, błogosławionych i sług Bożych w opracowaniu Gabriela Turowskiego.
  2. Św. Andrzej Bobola w internecie: